Με τον όρο μοναχισμός στο Χριστιανισμό εννοείται το θρησκευτικό
κίνημα των λαϊκών -κυρίως- που με βάση το κήρυγμα του Ιησού και την αποστολική
γραμματεία αναζητούν την πνευματική τελειότητα (θέωση) μέσω της αναχώρησης από
τα αστικά κέντρα και της καταφυγής σε ερημικούς τόπους. Η αρχή του ανάγεται
στην περίοδο των διωγμών ενάντια των Χριστιανών και την ανάγκη ασφάλειας των
μελών της Εκκλησίας μέσω της απόσυρσης σε απομονωμένες περιοχές. Eκεί υποβοηθούμενοι από τις κλιματολογικές συνθήκες
επιδίδονταν στην άσκηση. Ο μοναχισμός έλαβε διαστάσεις τον 4ο αιώνα,
παρουσιαζόμενος ως κίνημα διαμαρτυρίας προς την εκκοσμίκευση, η οποία
παρατηρήθηκε μετά την αναγνώριση του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας. Το
γενικό όρο μοναχισμός ακολουθούν δύο διακριτές εκφάνσεις του, ο αναχωρητικός μοναχισμός και ο κοινοβιακός μοναχισμός.
ΑΝΑΧΩΡΗΤΙΚΟΣ
ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ
Η
Αίγυπτος είναι ο τόπος στον οποίο γεννήθηκε και από τον οποίο εξαπλώθηκε ο
αναχωρητικός μοναχισμός.
Κινούμενοι
από υψηλά ή και ταπεινά κίνητρα άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας και κοινωνικής
τάξης προσέτρεξαν να κατοικήσουν σε ερημικές περιοχές, ανέγγιχτες από τον
πολιτισμό, προκειμένου να αφιερωθούν στις πνευματικές επιδιώξεις τους. Οι
αναχωρητές της αιγυπτιακής ερήμου φαίνεται ήταν στην πλειονότητά τους Κόπτες
χωρικοί, δηλαδή άνθρωποι λίγο ή πολύ εξοικειωμένοι με τις δυσκολίες του τοπίου
όπου τελικά εμόνασαν. Αυτό αντανακλάται ιδιαίτερα στα ονόματα που απαντώνται σε
συλλογές όπως τα Αποφθέγματα των αγίων Γερόντων ή η Λαυσαϊκή Ιστορία –όπως
Αμμούν, Ματώης, Παμβώ, Παφνούτιος, κ.ά.- και είναι στη μεγάλη τους πλειονότητα
Κοπτικά.
Το
παλαιότερο μοναστήρι λέγεται ότι είναι αυτό του Αγ. Αντωνίου, που ιδρύθηκε το
356 μ.Χ. κοντά στην Ερυθρά θάλασσα, στην Αίγυπτο.
ΚΟΙΝΟΒΙΑΚΟΣ
ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ
Πολύ
νωρίς εμφανίστηκε ένας άλλος τύπος μοναστικού αποικισμού ή κοινότητα, το
κοινόβιο (από την ελληνική λέξη κοινόβιος, που σημαίνει κοινή ζωή, παράγεται
από το κοινός και βίος), του οποίου οργανωτής θεωρείται ότι είναι ο Αγ.
Παχώμιος, αν και πολλοί δέχονται ότι ο Αγ. Παχώμιος ήταν μόνο ένας από πολλούς
ηγουμένους μοναστηριών που είχαν κοινή ζωή. Πρώτος ο Αγ. Ιερώνυμος ισχυρίστηκε
κάτι τέτοιο στη μετάφραση που έκανε του κανόνα του Αγ. Παχωμίου. Το Κοινόβιο
δεν ήταν απλώς μια από κοινού συμμεριζόμενη ζωή αλλά κατά κυριολεξία μια κοινή
ζωή, με πλήρη αμοιβαιότητα, και πλήρες άνοιγμα του ενός προς τον άλλον. Το
πρώτο κοινόβιο ιδρύθηκε, όπως λέγεται, από τον Αγ. Παχώμιο (290-346), ο οποίος
είχε αρχίσει την πνευματική του «δοκιμασία» ως ερημίτης.
Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στην
απογραφή πληθυσμού του 2001 εμφανίζονται 230 μονές σε όλη την Ελλάδα, με
πραγματικό πληθυσμό 5.884 άτομα. Από τις μονές αυτές, οι 21 δεν είχαν κανένα
κάτοικο. Στην απογραφή του 1991 ο πληθυσμός των μονών ήταν 4.951 άτομα,
επομένως υπήρξε αύξηση κατά 19% των μοναζόντων από το 1991 μέχρι το 2001.
Κέντρο
του μοναχισμού στην Ελλάδα είναι το Άγιον Όρος, μια αυτοδιοικούμενη μοναστική
κοινότητα με ορθόδοξους μοναχούς και πληθυσμό 1.496 άτομα των μονών του Αγίου
Όρους σε σύνολο πληθυσμού 2.262 άτομα (απογραφή του 2001). Μετά το Άγιον Όρος,
οι περιοχές με το μεγαλύτερο πληθυσμό που κατοικεί σε μονές είναι ο νομός
Ηρακλείου (500 άτομα), ο νομός Αρκαδίας (370 άτομα) και η Νομαρχία Δυτικής
Αττικής με 272 άτομα.
Δεδομένου
ότι τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από την απογραφή, ενδεχομένως να διαφέρουν
από στοιχεία που προέρχονται από την ίδια την εκκλησία.
10 ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
1. Μονή Σίμωνος Πέτρα
2. Μονή Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, Λούσιος, Αρκαδία
3. Μονή των Ταξιαρχών Σερίφου
4. Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης
5. Ιερά Μονή της Θεοτόκου του Μεγάλου Σπηλαίου
6. Ιερά Μονή Προυσσού στον Προυσσό Ευρυτανίας.
7. Ιερά Μονή της Παναγίας Χοζοβιώτισσας στη Αμοργό.
8. Ιερά Μονή Αγίου Θεολόγου Πάτμου
9. Μονή Έλωνας στην Αρκαδία.
10. Ιερά Μονή Ρουσάνου
ΠΗΓΕΣ
Χριστίνα
Λίπε
3ο Γυμνάσιο Περιστερίου
2018-2019
Α2
Α2
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου